06.09.2017 Tarihinde ATV’de yayımlanan “Seven Ne Yapmaz” adlı dizinin ilk bölümünün yayımlanmasının hemen ardından dernek üyelerimizden gelen yoğun şikayetler ve tepkiler üzerine bahsi geçen diziyi Kekemeler Derneği üye ve yöneticileri olarak büyük bir üzüntüyle izlemiş bulunmaktayız. Dizide ‘Recep’ adlı kekeleyen birey karakterinin bizzat annesi tarafından alay konusu edilmesi, komik/yetersiz gösterilmesi, diğer karakterler tarafından dalga geçilmesi hatta konuşmasındaki akıcılık bozukluğunun algı zayıflığı gibi gösterilmesi, ne yazık ki Türkçe dizi sektöründe geçmişten bugüne yaratılmaya çalışılan “saf, acınası, yetersiz ve aynı zamanda komik” kekeleyen birey sterotipine açık bir katkı sunmuş ve bu alışkanlığın son halkası olarak karşımıza çıkmıştır.
‘Seven Ne Yapmaz’ örneğinde olduğu gibi geçmişten bugüne ana akım medyada yayınlanan dizilerde kekeme birey rolündeki bireyler hep gülüp eğlenilecek, alay edilecek, görmezden gelinecek, acınası kişiler olarak gösterilmektedir. Bu tür dizilerde yaratılan kekeme tiplemeleri, haliyle toplumda kekemelikle ilgili öteden beri var olan olumsuz imajın, kalıp yargıların daha da pekişmesine yol açarak kekeme bireylerin sosyal hayatta aktif bir birey olarak özgürce yaşayabilmelerine engel olmaktadır. Özellikle gelişme çağındaki kekemeliği olan çocukların var olduğu gerçeğini göz önüne aldığımızda söz konusu dizinin kekemeliği olan çocuklar üzerinde telafisi imkansız zararlara yol açarak akranları tarafından alay edilme, küçük düşürülme, dışlanma gibi olumsuz durumlarla karşılaşabilmelerine neden olabilmektedir.
Dünyada hala üzerinde uzun soluklu çalışmaların yapıldığı kekemeliğin konu ile ilgili toplumsal bilinçlendirme çalışmalarının eksikliğinden kaynaklı olarak ortaya çıkan kalıp yargılarla söz konusu televizyon dizisinde gülüp eğlenilecek utanılacak bir zayıflıkmış gibi gösterilerek işlenmesi, Türkiye’de sayıları milyonlarla ifade edilen kekeme bireyleri olumsuz anlamda etkilemiştir. Söz konusu dizide; kekemeliği olan bireylerin, sosyal hayatta dışlanmadan kendilerini özgürce ifade etmelerini engelleyecek şekilde ‘Recep’ karakterine indirgenerek temsil edilmesi ve ayrıca dizinin kekemeliğin bilimsel tedavisiyle ilgili izleyenleri yanlış yönlendirebilecek sahneler içeriyor olması başta yayıncı kuruluş “ATV” olmak üzere dizinin senaryosunu üstlenen “Bazı Filmler Yazı Grubu”, yapımcısı Faruk Bayhan ve yönetmeni Metin Balekoğlu’nu kamuya karşı sorumlu kılmaktadır.
Bu durum sadece kekemeliği olan bireyleri değil, insan hakları, toplumda bireye saygı, engelli haklarını özümsemiş hemen herkesi rahatsız ettiği kuşkusuzdur. Dolayısıyla insanların sahip oldukları engellerin bu şekilde fütursuzca reyting malzemesi yapılıyor olması ahlaki ve etik değildir. Bu sebeple, uluslar arası işbirlikleriyle alanında kurulan ilk dernek olma vasfına sahip Kekemeler Derneği olarak, ilgili dizinin bahsi geçen tüm sorumluların kekemeliği olan bireylere bir özür borcu olduğu belirtmek isteriz. Ayrıca hukuki yollara başvuru hakkımızın her daim saklı kalması koşuluyla bundan sonra yayınlanacak olan dizi veya filmlerde kekemeliği olan karakterlerin hemen her yaş grubunda karşılaşılabilen kekemeliği olan bireylerin kişilik haklarına zarar verecek şekilde gösterilmemesi gerektiği konusunda tüm senarist, yapımcı ve yayıncı kuruluşları daha özenli davranmaya davet ediyoruz.
Saygılarımızla.
Kekemeler Derneği